صیغه موقت یا ازدواج موقت یکی از انواع ازدواج‌ها در فقه شیعه است که با تعیین مدت زمان مشخص و مهریه، بین دو طرف برقرار می‌شود. این نوع ازدواج که به صورت محدود به زمان معینی است، دارای حکم صیغه موقت و شرایط خاصی است و از جهاتی با ازدواج دائم تفاوت دارد. در ادامه به حکم صیغه موقت و شرایط مربوط به صیغه موقت پرداخته می‌شود.
حکم صیغه موقت
در مذهب شیعه، ازدواج موقت مشروع و جایز است و با رعایت شرایط و اصول خاص خود، به عنوان یک راهکار مشروع و قانونی برای تأمین نیازهای عاطفی و اجتماعی در نظر گرفته می‌شود. این نوع ازدواج برای جلوگیری از روابط غیرشرعی و همچنین حفظ عزت و احترام افراد مطرح شده است. اهل سنت عموماً ازدواج موقت را قبول ندارند و آن را غیرمشروع می‌دانند.
شرایط و حکم صیغه موقت
-
تعیین مدت عقد: در ازدواج موقت، باید مدت زمان عقد از پیش تعیین شود. این مدت می‌تواند از چند ساعت تا چند سال باشد، اما بدون تعیین مدت، عقد صحیح نیست.
-
تعیین مهریه: مهریه در ازدواج موقت لازم و ضروری است و باید قبل از عقد تعیین شود. بدون مهریه، عقد صحیح نخواهد بود.
-
رضایت کامل طرفین: هر دو طرف باید با رضایت و آگاهی کامل به عقد موقت وارد شوند و از شرایط و تعهدات خود مطلع باشند.
-
رضایت پدر یا جد پدری برای زن باکره: برای دختر باکره، رضایت پدر یا جد پدری ضروری است. این مسئله از شرایط اصلی عقد موقت برای زنان باکره محسوب می‌شود.
-
اجرای صیغه عقد: برای رسمی شدن ازدواج موقت، صیغه عقد به زبان عربی خوانده می‌شود. در صورت عدم تسلط به زبان عربی، میتوان صیغه را به فارسی خواند.
مسئولیت‌ها و تعهدات در ازدواج موقت
ازدواج موقت، مانند ازدواج دائم، شامل مسئولیت‌ها و تعهداتی برای هر دو طرف است. از جمله تعهدات طرفین میتوان به رعایت حقوق مالی (مهریه)، احترام و وفاداری در مدت عقد، و حفظ حریم شخصی اشاره کرد. همچنین، پس از اتمام مدت عقد، در صورت تمایل به ادامه رابطه، باید عقد جدیدی خوانده شود.
پایان مدت عقد و عده
پس از اتمام مدت عقد موقت، ازدواج به‌طور خودکار به پایان می‌رسد و نیازی به طلاق نیست. اما زن باید به مدت دو طهر عده نگه دارد (در صورتی که باردار نباشد) تا امکان ازدواج مجدد برای او فراهم شود.
نتیجه‌گیری
صیغه موقت به عنوان یکی از انواع مشروع ازدواج در فقه شیعه، با رعایت شرایط و حکم صیغه موقت خاص خود قابل اجرا است. این نوع ازدواج با هدف ایجاد رابطه‌ای مشروع و جلوگیری از روابط غیرشرعی پیشنهاد شده است و در صورتی که با نیت صحیح و رعایت کامل شرایط انجام شود، می‌تواند راهکاری سالم و مناسب باشد.